یکی از فلزات بسیار پرکاربرد ومقاوم که در تمام دنیا مورد استفاده قرار میگیرد و بصورت گسترده در کشور ما نیز تولید میگردد ورق‌های فولادی می‌باشند، ساختار اصلی فولاد تشکیل شده از آهن و کربن میباشد باید بدانید که آهن خالص به تنهایی کاربردی ندارد به همین خاطر از آلیاژهای مختلف آن که ترکیبی از آهن، نیکل، کروم، منگنز و…میباشد استفاده میشود. ترکیب شدن هریک از این عناصر با هم آلیاژهای مختلفی از فولاد را به وجود می‌آورد که هرکدام ویژگی‌های خاصی دارند بطور مثال منگز موجب میشود سختی فولاد بالابرود، کروم و نیکل باعث میشود فولاد خاصیت ضد زنگ پیدا کند ودر مقابل خورندگی مقاومت بالای داشته باشد و عنصر تنگستن موجب بالارفتن استحکام در فولاد میشود.
تقسیم‌بندی ورقه‌های فولادی ورق‌های فولادی
بطور کلی ورق‌های فولادی به دو نوع تقسیم میشوند:
۱-فولاد کربنی: فولاد ساده کربنی تشکیل شده از کربن و عناصر معمولی مثل سیلیسم، منگنز، گوگرد، فسفر و…
۲-فولاد آلیاژی: این نوع فولاد از آهن و برخی عناصر دیگر مانند کروم و نیکل تشکیل میشود که در نتیجه این ترکیب استیل ضد زنگ یا استنلس استیل بدست می‌آیدکه بسیار مقاوم بوده و خاصیت ضد خوردگی بالای دارد.
استنلس استیل چیست؟
در این بخش به توضیحاتی در مورد فلز استیل می‌پردازیم تا بتوانید با این فلز وانواع آن ونوع کاربری در صنایع مختلف آشنا شوید استنلس استیل (stainless steel) یا فولاد ضد زنگ یکی از پر کاربردترین آلیاژهای موجود در بازار میباشد. در ادامه توضیحاتی در مورد استنلس استیل خواهیم داد تا شما نیز بتوانید قبل از خرید با شناخت کامل واطلاعات دقیق‌تر بهترین انتخاب و خرید راداشته باشید.
اگر همین حالا نگاهی به اطراف خود بیندازید احتمالا لوازم مختلفی را در خانه، محل کار و خیابان خواهید دید که به نوعی قسمتی یا تمام آن از فلز استیل ساخته شده است. باتوجه به درصد کروم و نیکل موجود در این فلز مقاومت و خاصیت ضد خورندگی آن متفاوت میباشد اما بطور معمول بیشتر از ۹۵درصد انواع استیل که بسیار هم پر کاربرد می‌باشند در سه گروه تقسیم‌بندی میشوند که هر کدام با یک عدد خواص نشان داده میشوند.
استیل با آلیاژ ۲۰۱: این نوع که توسط آهن ربا هم تاحدودی جذب میشود قابلیت ضد زنگ نداشته که در اصلاح به آن استیل بگیر میگویند.
استیل با آلیاژ ۳۰۴: این نوع از استیل توسط آهن ربا جذب نمی‌شود ودر اسطلاح به آن استیل نگیر میگویند. این نوع استیل در مقابل آب زنگ نمی‌زند ودر بسیاری از لوازم مورد استفاده قرار میگیرد مانند لوازم آشپزخانه، قاشق وچنگال، سبد استیل، آب چکان، ترولی حمل ظروف و…
استیل با آلیاژ ۳۱۶: این نوع استیل نسبت به دوالیاژ قبلی قیمت بالاتری دارد. به دلیل خواصیت ضد زنگ زدگی-ضد خورندگی در مقابل اسید و مقاومت بالا در برابر حرارت در بسیاری از صنایع دارویی، غذایی وپزشکی و همچنین تولید مخزن استیل مورد استفاده قرار میگیرد.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که هر سه نوع استیل تقریبا ظاهری شبیه به هم دارند معمولا ابتدایی‌ترین کار که برای تشخیص استیل ۲۰۱از ۳۰۴به کار می‌برند استفاده از آهن ربا و خاصیت جذب میباشد که بادرصدی خطا روبرو است اما بهترین راه تست قطره آنالیز یا آنالیز در آزمایشگاه جهت تشخیص استیل ۲۰۱ از استیل۳۰۴ میباشد.
شاید بپرسید پس تفاوت استیل ۳۰۴ با استیل ۳۱۶ در چیست، می‌توان گفت که تفاوت اصلی در میزان و نوع عناصر بکار رفته میباشد. در استیل ۳۰۴ حدود ۱۸٪ کروم و ۸٪ نیکل بکار رفته در صورتیکه استیل ۳۱۶ دارای ۱۶٪ کروم، ۱۰٪ نیکل و ۲٪ مولیبدن است. مولیبدن برای کمک به مقاومت در برابر خوردگی ناشی ا ز کلراید (مثل آب دریا) به آن اضافه میشود.
یکی ازاولین موارد و اصلی‌ترین چیزهایی که از استنلس استیل در ذهن هرفرد خطور میکند قابلیت ضد زنگ بودن استیل میباشد البته قابلیت‌های دیگری نیز در استیل وجود دارد که باعث استفاده گسترده در خیلی از صنایع میشود از قبیل مقاومت بالا در برابر حرارت و سرما وقابلیت انعطاف‌پذیری استیل میباشد.
علت ضد زنگ بودن استنلس استیل چیست؟
وقتی که استیل حداقل ۱۰٫۵درصد کروم داشته باشد قابلیت ضد زنگ پیدا میکند، کروم بعد از اینکه با اکسیژن هوا ترکیب میشود اکسید کروم تشکیل میشود بعد از این ترکیب لایه‌ای بر روی استنلس استیل ایجاد میشود که بطور طبیعی قابل دیدن نیست اما همین لایه ایجاد شده بر روی استنلس استیل مانع ارتباط بین هوا و فلز میشود و همین امر باعث سالم ماندن استیل میشود، البته با افزایش درصد کروم و اضافه شدن عناصری دیگر همچون مولیبدن و نیکل لایه محافظ بر روی ا ستنلس استیل تقویت شد و مانع زنگ زدن آن میشود.
انواع گرید استنلس استیل:
استیل گرید۳۰۰: این نوع از استیل در اصطلاح به استیل نگیر یا غیر مغناطیسی معروف هست که از آلیاژهای آهن، کروم، نیکل و دارای کربن کمتر از ۱/۰درصد میباشد. این گرید شامل استیل ۳۰۴ که درواقع رایجترین نوع استیل میباشد و استیل ۳۱۶که در صنایع مختلف از جمله صنایع پزشکی و غذایی بسیار پرکاربرد هست میشود. همچنین در تولید مخزن استیل از گرید استیل استفاده میشود.
استیل گرید ۴۰۰: این گرید از استیل به نام استیل بگیر یا مغنا طیسی نیز شناخته میشود که ترکیبی از آلیاژهای آهن وکروم میباشد و داری کربن کمتر از ۱/۰ درصد است. این گرید استیل شامل استیل۴۱۰، استیل۴۲۰ و استیل ۴۳۰ میباشد که معمولا از این گرید استیل جهت دکوراسیون داخلی، تزئینات، تولید لوازم آشپزخانه و تولید قاشق چنگال استفاده میشود. لازم است بدانید که گاهی حرف L که مخفف Low carbon است را مشاهده میکنید این حرف نشان دهنده این امر میباشد که مقدار کربن آلیاژ به کمنر از ۰٫۰۳ درصد کاهش پیدا کرده است و همین امر موجب میشود که بعد از جوشکاری بر روی استیل همچنان لایه محافظتی که روی سطح وجود داشته به قوت خود باقی بماند.
مزایایی استفاده از استنلس استیل:
عمر طولانی به دلیل مقاومت بالا وخاصیت ضد زنگ
زیبایی بالاو ظاهری جذاب جهت استفاده در تزئینات
قابلیت شتشو و بهداشتی بودن استیل
تحمل حرارت تا ۱۰۰۰درجه
تحمل سرما تا۲۰۰درجه‌زی سفر
مناسب استفاده در مکانهای مرطوب
